![[photo]](../pic/mandel.jpg)
“Het marxisme beschikt ook over een morele basis, door de jonge Marx duidelijk geformuleerd en op het einde van zijn leven bekrachtigd: het categorisch imperatief om een einde te maken aan alle omstandigheden waarin mensen worden uitgebuit, onderdrukt, vernederd en vervreemd. Dat categorisch imperatief blijft vandaag even geldig als in het verleden. Doordat het onze actie en ons leven leidt, zijn we de erfgenamen van een nobele traditie van meer dan 3.500 jaar van rebellie, revolte en revolutie. Laat onze vijanden ons maar bestempelen als ‘gevaarlijke utopisten’. De geschiedenis spreekt hen tegen. We maakten komaf met slavernij, lijfeigenschap, inquisitie en met het vermoorden van ketters op de brandstapel. We bestormden de Bastille. We zullen ook komaf maken met loonarbeid.”(Ernest Mandel) In: Crisis van het socialisme en vernieuwing van het marxisme (1995)
Speciaal nr. van Rood gewijd aan Ernest Mandel (pdf)
Ernest Mandel
1923 – 1995
Ernest Mandel was één van de leiders van de Vierde Internationale (USFI) en haar Belgische afdeling, de SAP. Tevens was hij een gekend marxistisch econoom met als belangrijkste werken “De economische theorie van het marxisme” ( en het “Laatkapitalisme”. Na de oorlog engageert hij zich in de vakbeweging. Hij wordt één van de belangrijkste raadgevers van André Renard (de adjunct algemeen secretaris van het ABVV, die de syndicale linkerzijde leidde). In 1964 wordt hij, samen met de hele antikapitalistische linkerzijde, uitgesloten uit de BSP. Vervolgens wordt Mandel zeer actief in de solidariteit met antikoloniale revoluties: Algerije, Cuba,... Che Guevara nodigt hem uit in Cuba, waar hij deelneemt aan een debat over de economische organisatie van de Cubaanse revolutie (1963-1964). Vanaf 1971 geeft hij ook les aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). In België is Ernest Mandel één van de oprichters van de Revolutionaire Arbeidersliga (RAL, de latere SAP). In 1989-1990 koesterde hij grote hoop in de politieke ontwikkelingen in Duitsland. Hij bekeek de evoluties in Oost-Europa vanuit het perspectief van de linkse oppositie tegen het stalinisme en tegen het kapitalisme. Hij neemt deel aan het debat van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie over de politieke betekenis van het gevecht van Trotski. Op 20 juli 1995 sterft hij aan een fatale hartaanval.
| Een film van Frans Buyens: Een mens genaamd Ernest Mandel |
| Audio: 4 november 1976: Twintig jaar na de Hongaarse Arbeidersopstand |
1946
Een gedenksteen voor Abram Leon
Het Joodse vraagstuk dadelijk na de Tweede Wereldoorlog
1948
Het ware testament van Trotski
1949
Een nieuwe fase in de strijd in Italië
1956
De grote gevechten van het Belgische socialisme ...
1957
De veertigste verjaardag van de Russische revolutie
De korte zomer van Nikita Chroesjtsjov
Is het marxisme enkel maar een onderzoeksmethode?
Blijft het marxisme voor de arbeidersorganisaties een noodzakelijk wapen?
De Gemeenschappelijke Markt, een optie die alle arbeiders aanbelangt
1958
Sociologie van de Amerikaanse bezittende klasse
Redevoering voor het BSP Congres van 17 en 18 december 1958 — Belangrijk werk
Socialistische perspectieven voor de Vlaamse kwestie
De crisis van het Midden-Oosten - Van de Irakese revolutie tot de westerse interventie
De holdings, de structurele werkloosheid in Vlaanderen en de Vlaams nationalisten
Frankrijk: vijf vóór twaalf – eenheid in de strijd
1959
Hendrik De Man: een intellectuele tragedie
De Belgische socialisten en de onafhankelijkheid van Congo
Structuurhervormingen en medebeheer
Van het programma van actie naar de actie voor het programma
Het nieuwe programma van de Duitse sociaaldemocratie
De socialistische Internationale en het internationaal socialisme
Klassenstrijd, socialisme en rechtvaardigheid
Kapitalisme = werkloosheid, planeconomie = volledige tewerkstelling
1960
De economische theorie van het marxisme - Deel 1 Belangrijk werk (Deel 1 en 2, is de zogenaamde “Traité”)
De economische theorie van het marxisme - Deel 2 Belangrijk werk
Sharpeville, de Zuid-Afrikaanse slaven komen in opstand
De Belgische nijverheid in de Gemeenschappelijke Markt
Accidenteel, Conjunctureel, Structureel
Het ideologische conflict Moskou-Peking
Een socialisme van de twintigste eeuw
Enige lessen uit 75 jaar geschiedenis
Nieuwe stromingen in de wereldeconomie
Koloniale revoluties: de wereld op losse schroeven
Crisis in de CVP en eenheid van de werkende klasse
Het BSP-congres van 17-18 december
Waarom algemene werkstaking op 29 januari?
De eerste regering van de republiek Congo
Diepe crisis in Congo: de achtergrond
De anarchie van de kapitalistische productie
César De Paepe - De stichter van de Eerste Internationale
1961
Patrice Lumumba, de dividenden van een moord
Bestaat er nog een arbeidersklasse?
Het XXIIde Congres van de KPSU
De staking: balans en perspectieven
Verkiezingen, programma’s en toekomstige regering
1962
Proef op de som in Canada: federalisme en structuurhervormingen
Bad Godesberg: de nieuwe partijprogramma’s van de Duitse en Oostenrijkse sociaaldemocratie
Het ABVV en de fiscale hervorming
Gaat het patronaat nu ook de Limburgse mijnen kelderen?
Van ondernemingsraden naar arbeiderscontrole
Nationalisatie van de elektriciteitsnijverheid
Groot-Brittannië en de Gemeenschappelijke Markt
1963
1964
Inleiding in de marxistische economie, — Belangrijk werk
De Eerste Internationale en de Commune van Parijs
België tussen neokapitalisme en socialisme — Belangrijk werk
Een nieuwe arbeidersklasse? — Belangrijk werk
De Duitse sociaaldemocratie is 100 jaar geworden
De CVP en de klassenloze samenleving
1965
De grootste verkiezingsnederlaag in de geschiedenis van het Belgische socialisme
De Grote Staking: vijf jaar later
Ben Bella en de socialistische linkerzijde
Indonesië: lessen uit een nederlaag
De marxistische opvatting van de staat
1966
Verdedig de Vietnamese revolutie
Hannah Arendt: morele wortels en sociale oorzaken van de fascistische misdaden
De vakbeweging moet weer klassestrijdbaar worden
1967
De bureaucratie, — Belangrijk werk
Cuba 1967 en de eerste conferentie van de OLAS
De theorie van Marx over de oorspronkelijke accumulatie en de industrialisering van de Derde Wereld
Internationaal kapitalisme en “supranationaliteit”
Het kapitaal van Karl Marx. 100 jaar
Emancipatie en wetenschap bij Karl Marx
In heel de wereld zal ‘Che’ Guevara miljoenen militanten tot voorbeeld zijn
1968
Vrijheid en planning onder kapitalisme en socialisme — Belangrijk werk
De EEG en de rivaliteit Europa-Amerika. Een economische en politieke analyse — Belangrijk werk
Een revolutionaire strategie in het huidige kapitalisme
Wie was Roman Rosdolsky (1898-1967)
Lessen uit Mei ’68 — Belangrijk werk
Korte analyse van de Tsjechische crisis
Leuven Vlaams: de diepere betekenis van een revolte
De bezettingstroepen weg uit Tsjecho-Slowakije
1969
De arbeiders onder het neokapitalisme
Tsjecho-Slowakije: de sociale, economische en politieke achtergrond van de crisis
1970
Lenin en het probleem van het proletarisch klassenbewustzijn — Belangrijk werk
Latijns-Amerika: imperialisme en nationale bourgeoisie
Wordt de Sovjet-Unie kapitalistisch?
Arbeiderscontrole, arbeidersraden, arbeiderszelfbeheer
De marxistische vervreemdingstheorie
Vreedzame coëxistentie en wereldrevolutie
De geschiedenis en bewegingswetten van het kapitalisme
De rol van de universiteit in geprogrammeerde sociale verandering in het westen [Externe link]
1971
De rol van de intellectuelen in de klassenstrijd
1972
Het laatkapitalisme - Proeve van een marxistische verklaring — Belangrijk werk
Beginselen en toepassing van de marxistische economie — Belangrijk werk
Permanente inflatie en de crisis van het internationaal muntstelsel
1973
Dialectiek van de groei : naar aanleiding van het Rapport Mansholt — Belangrijk werk
Antwoord op het Vlaams Marxistisch Tijdschrift: kritiek en “kritiek”
De strategie der overgangseisen
Systeemconforme vakorganisaties?
De marxistische opvatting over de staat
1974
Strijd voor het socialisme: strategie en organisatie
Het BSP-congres en de fundamentele problemen van het socialisme
1975
De crisis: hun antwoord en het onze
1976
Inleiding tot “Het Kapitaal I” – Belangrijk werk
Kapitalistische wereldeconomie: economische heropleving?
Inleiding in het historisch materialisme – !!
Marxistische economische theorie nuttig en noodzakelijk – !!
1977
De kapitalistische economie in het begin van 1977: massale en blijvende werkloosheid
Van een toenemende instabiliteit naar een revolutionaire opgang
1978
Introductie tot het Het Kapitaal, boek 2 — Belangrijk werk
De mens is het hoogste wezen voor de mensen
De kapitalistische economie vandaag: een marxistische visie
Spinoza, consequente verdediger van de burgerlijke vrijheid
1979-1980: een nieuwe veralgemeende recessie? De internationale kapitalistische economie
1979
Trotski: zijn bijdrage tot het marxisme — Belangrijk werk
1980
Inleiding tot het marxisme — Belangrijk werk
Het 11de wereldcongres van de Vierde Internationale
Toekomstvisie op het socialisme - ‘Waarvan we moeten dromen!’
De bewegingswetten van de Sovjeteconomie
Methodologische problemen bij het bepalen van de klassennatuur van de burgerlijke staat
1982
Vijftig jaar geleden greep Hitler de macht
De arbeidersbeweging en de crisis — Belangrijk werk
1983
Marx, Engels en het probleem van de zogenaamde ‘dubbele moraal’
De crisis 1974-1983 - De feiten, hun marxistische interpretatie
1984
Functies en limieten van de Europese eenheidsmarkt
1985
Gedeeltelijk onafhankelijke variabelen en interne logica in de klassieke marxistische economische analyse – Belangrijk werk
Hendrik De Man, vijftig jaar later
Socialisme, democratie en zelfbeheer
De rol van het individu in de geschiedenis, het voorbeeld van Wereldoorlog Twee – Belangrijk werk
1986
Ter verdediging van de socialistische planning – Nieuwe vertaling door Wim Seegers Belangrijk werk
Ter verdediging van de socialistische planning – Vertaling door Valeer Vantyghem
De olieprijs daalt, de economische depressie blijft
1987
Uitgelezen moorden — * * *
Draagwijdte en beperkingen van de hervormingen van Gorbatchov
Naar een nieuwe economische recessie
Hulde aan René Groslambert (1901-1987)
Val der beurzen kondigt recessie aan
Cuba: het grote economische debat 1963-1964
De dialectiek van productiekrachten, productieverhoudingen en klassenstrijd
1988
De mythe van het marktsocialisme Belangrijk werk
De materiële, sociale en ideologische voorwaarden voor de nazi genocide
De Europese bourgeoisie in crisis
1989
De marxistische opvatting over revolutie en contrarevolutie — Belangrijk werk
De politieke revolutie en contrarevolutie in de marxistische theorie
Trotski’s opvatting over zelforganisatie en voorhoedepartij
1990
Waarheen drijft de Sovjet-Unie?
Begrotingstekort en internationalisering van het Kapitaal in de marxistische theorie
1991
Het lange golven debat: de inzet
De lessen uit het BCCI-schandaal
De derde weg Over de noodzakelijkheid en mogelijkheid van een democratische planeconomie
1992
Europa: heropleving en besparingsbeleid
Fascisme — Wat het is en hoe je het moet tegenhouden
1993
Economische crisis veroorzaakt tegengestelde impact
Maastricht: Autopsie van een mislukking
Een ander Europa! Een andere wereld!
1994
Overgangsprogramma. Enkele aanvullende voorstellen
1995
De lange golven van de kapitalistische ontwikkeling
De opheffing van de schuld van de Derde Wereld
Crisis van het socialisme en vernieuwing van het marxisme
