Geschreven: 21 september 1881
Bron: Tegen het reformisme, Uitgeverij Progres, Moskou 1990. Een bundel teksten (extracten) rond het thema reformisme
Vertaling: Uitgeverij Progres
Deze versie: Spelling - Voetnoten zijn niet overgenomen
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive, januari 2009
Laatste bewerking: 24 januari 2009
| Zie ook: • Socialisme en vrijheid |
Een absolute onthouding van politiek is onmogelijk; alle bladen van voorstanders hiervan zijn ook met de politiek begaan. Het gaat er alleen om, hoe en wat voor politiek te bedrijven. Daarbij is voor ons onthouding onmogelijk. De arbeiderspartij, als politieke partij, bestaat reeds in de meeste landen. Het is niet aan ons deze te verwoesten door onthouding van politiek te prediken. De realiteit van het hier en nu, de politieke onderdrukking, die de huidige regeringen op de arbeiders toepassen — zowel uit politiek als sociaal oogpunt — noopt de arbeiders nolens volens zich met politiek bezig te houden. Het prediken van onthouding van politiek zou inhouden dat ze in de armen van de bourgeoispolitiek gedreven worden. Onthouding van politiek is volstrekt onmogelijk met name na de Parijse Commune, die de politieke activiteiten van het proletariaat op de agenda heeft geplaatst.
Wij wensen de liquidatie van de klassen. Wat is het middel om dit doel te bereiken? — Politieke heerschappij van het proletariaat. Maar owee, nu dit als een paal boven water staat, mogen we ons niet met politiek bemoeien! Allen die onthouding van politiek verkondigen noemen zichzelf revolutionairen, of zelfs revolutionairen bij uitstek. Maar revolutie is een allerhoogste politieke daad: wie ernaar streeft, moet ook de middelen erkennen, de politieke handelingen, die de revolutie voorbereiden, die de arbeiders grootbrengen voor de revolutie en zonder welke de arbeiders op de dag na de slag altijd zullen worden bedwelmd door Favres en Pyats. De politiek nu, die moet worden gevoerd, is arbeiderspolitiek; de arbeiderspartij moet niet in de achterhoede van de ene of andere burgerpartij lopen, maar moet zich constitueren als een onafhankelijke partij die zijn eigen doel heeft, zijn eigen politiek.
Politieke vrijheden, recht op vereniging en vergadering, persvrijheid — zie hier ons wapen; kunnen we de handen wel ineenvouwen en ons onthouden van politiek, als men ons dit wapen wil ontnemen? Het heet, dat elke politieke handeling evenveel kracht heeft als de erkenning van de bestaande orde. Maar als deze orde ons eenmaal de wapens toereikt om ertegen te strijden, dan houdt het aanwenden van deze middelen niet de erkenning van de bestaande orde in.
Vertaald uit het Frans